هموطنان گرامی
تصمیم گرفتم برخی نکات را برای روشن شدن بیشتر ذهن هموطنان تهیه و برای سایت ارسال کنم . باشد که توجه به این نکات برای شما مفید واقع شود :
1. زندگی پناهجویی در یک کشور غریبه , توان بسیاری می طلبد . خانواده های بسیاری سلامت جسمی و روحی خود یا اعضای خانواده را در این راهگذار از دست داده و به نتیجه مورد نظر نیز دست نیافته اند. بهمین دلیل توصیه من این است که فقط در صورتیکه بدلیل رخداد مسایل واقعی خود یا اعضای خانواده خود را در معرض خطر می بینید , کشور را ترک کنید . بسیاری از هموطنان که تصور برخورد و استقبال گرم و دلپذیری را از سوی مراجع قبول در خواست پناهندگی دارند , ضمن مواجهه با رفتار خشک و عبوس و تا حدی تحقیر آمیز کارکنان این مراکز بسرعت دچار دلسردی میشوند.
2.بهنگام عزیمت به کشورهای خارجی جهت ثبت تقاضای پناهندگی خود , فرض را بر رخداد بدترین حالت ممکن بگذارید . برای نمونه چنانچه قصد عزیمت به ترکیه و ثبت تقاضای پناهندگی در شعبات UNHCR را دارید نباید بر دریافت کمک مالی از سازمانهای مربوطه در ترکیه یا امکان اشتغال خود حساب کنید . فرض عاقلانه این است که فرض شود به هیچ منبع تامین مالی در ترکیه بجز پس انداز خود و حمایتهای مالی خانواده دسترسی ندارید .
3. ضمن پیگیری پروسه پناهندگی خود باید شکیبایی کافی بخرج دهید . افراد بسیار اندکی را می شناسم که حتی با داشتن کیس های قوی و کسب نتیجه قبولی در مدتی کمتر از یکسال موفق به عزیمت به کشور سوم شده باشند . این مدت بصورت معمول از زمان ارائه کیس به دفتر UNHCR و پرواز به کشور سوم , کمتر از دو سال نیست.
4. چه بصورت قانونی و چه غیر قانونی وارد ترکیه شده اید , سعی کنید حتی الامکان پیش از معرفی خود به پلیس ترکیه خود را بنحوی به شعبات UNHCR در این کشور برسانید و تقاضای پناهندگی خود را ثبت کنید . مسوولین UNHCR تمایل زیادی برای جلوگیری از اخراج ( دیپورت ) افرادی دارند که تقاضای پناهندگی ایشان در شعبه UNHCR قبل از معرفی پناهجو به پلیس ثبت شده باشد .
5.بهنگام مراجعه به شعبات UNHCR در ترکیه بیش از حد لازم با سایر پناهجویان حرف نزنید . البته طبیعی است که مایل باشید از سایر پناهجویان اطلاعاتی کسب کنید ولی چنانچه جزییات کیس خود را برای افراد غیر قابل اعتماد بیان کنید میتواند بعد ها برای شما دردسر ساز باشد. حداقل ضرر آن این خواهد بود که جزییات کیس شما میتواند توسط پناهجوی دیگری که کیس خاصی نداشته و بدنبال ساختن کیس برای خود است توسط وی تقلید شود و این مساله بعد ها ادعای شما را تضعیف کند. بخصوص زمانیکه مدارک خاصی برای تایید گفتار خود در اختیار ندارید .
6. بهنگام مراجعه به دفاتر UNHCR لزوما" مدارکی دال بر صحت ادعای شما طلب نخواهد شد . هرچند ارائه این مدارک ضمن مصاحبه اصلی که بعد ها انجام خواهد شد میتواند مفید باشد . ولی همراه داشتن مدارک شناسایی و تعیین هویت نظیر گذرنامه یا شناسنامه بسیار مهم است . سعی کنید حتما" یک مدرک شناسایی معتبر بهمراه داشته باشید .چنانچه به هر دلیل گذرنامه فعلی خود را در اختیار ندارید سعی کنید علاوه بر اصل مدارک شناسایی معتبر دیگر , فتوکپی گذرنامه فعلی خود را نیز همراه داشته باشید.
7. قبل از پیش مصاحبه به شما برگه ای داده خواهد شد تا خلاصه کیس خود را در آن بنویسید . در موقع نوشتن خلاصه کیس از بیان جزییات خودداری کنید زیرا احتمال آنکه در آینده مطالبی بیان کنید که در تناقض با آنچه در برگه مذکور نوشته اید , باشد , افزایش می یابد . برای نمونه اگر ادعا می کنید که بدلیل شرکت در تظاهرات های خیابانی ضد دولتی تحت تعقیب قرار دارید و به همین دلیل مجبور به ترک ایران شده اید به نوشتن همین مقدار اکتفا کنید و نیازی نیست که این مساله را با ذکر جزییات بیان کنید . برای نمونه ننویسید : من در تاریخ ..... بهمراه ..... در تظاهرات خیابانی در مسیر ..... شرکت داشتم زیرا از طرفداران ..... می باشم . چون به دلیل .... احساس کردم توسط ..... شناسایی شده و در معرض خطر قرار دارم به خانه ..... رفته و پنهان شدم و پس از ..... روز اختفا در ایران از طریق .... وارد ترکیه شدم.
البته لازم است مقامات UNHCR قانع شوند که شما در بیان اطلاعات مربوطه قصد همکاری دارید ولی جزییات کیس ضمن مصاحبه های بعدی از شما پرسیده خواهد شد.
8.در پیش مصاحبه از شما سوالاتی راجع به هویت و اعضای خانواده تان پرسیده خواهد شد . شما باید درگفتار خود صداقت داشته باشید وگرنه دچار دردسر می شوید. برای نمونه یکی از هموطنان که دارای ناپدری و بدلایلی از ایشان منزجر بود بهنگام پیش مصاحبه این مطلب را که مادرشان پس از مرگ پدر با مرد دیگری ازدواج کرده است , پنهان کرد و در مصاحبه های بعدی با تناقض گویی خود را دچار دردسر ساخت.
9 یکی از سوالاتی که در پیش مصاحبه از شما پرسیده خواهد شد این است که آیا جنسیت شخص مصاحبه کننده برای شما مهم است یا خیر . چنانچه بهر دلیل مایلید توسط آقایان یا بانوان مصاحبه شوید , این مطلب را مخفی نکنید .برای نمونه اگر بانویی هستید که مورد تجاوز و خشونت قرار گرفته و بهمین دلیل از ایران متواری شده اید و تمایل دارید مصاحبه کننده خانم باشد این مساله را در هنگام پیش مصاحبه اظهار کنید.
10.پس از پیش مصاحبه از شما خواسته خواهد شد تا یکی از شهرهایی که نام آنها به شما ارائه میشود را برای اقامت در ترکیه انتخاب کنید . توجه داشته باشید که تغییر این شهر در آینده بسیار دشوار خواهد بود . بهتر است قبل از پیش مصاحبه اطلاعاتی در مورد شهرهای مختلف ترکیه از نظر شرایط آب و هوایی و هزینه متوسط زندگی داشته باشید . می توانید از شخصی که با شما پیش مصاحبه می کند هم نظر خواهی کنید یا تقاضا کنید چند دقیقه به شما فرصت داده شود تا در این مورد با سایر پناهجویان در اتاق انتظار مشورت کنید . معمولا" بهتر است شهری را انتخاب کنید که در آنجا بستگان یا دوستان قابل اعتمادی دارید .
11.پس از ورود به شهر مربوطه باید برای ثبت نام به مقامات پلیس مراجعه کنید . چنانچه در شهر مذکور آشنایان مطمئنی ندارید در قبول پیشنهاد هموطنانی که شما را به منزل خود دعوت می کنند شتاب نکنید . در برخی موارد گزارشهایی در مورد سرقت پول این اشخاص تازه وارد توسط هموطنان ناجوانمرد گزارش شده است. بهتر است تا نخستین روزی که همه پناهجویان باید برای امضا به مقر پلیس در شهر مذکور مراجعه کنند در مهمانسرا ساکن شوید. سپس با مشورت با تعدادی از پناهجویان هموطن جویا شوید که چگونه می توانید بسرعت خانه مناسبی اجاره کنید .
12.تاریخ مصاحبه اصلی قبلا" به شما اطلاع داده شده است ولی از آنجا که این احتمال وجود دارد طی یک تماس تلفنی به شما اطلاع داده شود که باید در تاریخ زودتری برای مصاحبه اصلی به دفتر UNHCR مراجعه کنید , بهتر است بلافاصله پس از اجاره منزل برای خود و استقرار در آن بروی کیس خود کار کنید و نقاط ضعف احتمالی آن را بر طرف کنید .چنانچه متاهل هستید بهتر است در منزل و با حضور همسر خود مصاحبه هایی فرضی با تاکید بر سوالاتی که احتمال می دهید با توجه به کیس تان در مصاحبه اصلی مطرح شود ترتیب دهید.
13.در روز مصاحبه اصلی شما و همسرتان ( در صورتی که متاهل هستید ) جداگانه مصاحبه خواهید شد . باید قبلا" مصاحبه فرضی را بخوبی تمرین کرده باشید تا دچار تناقض گویی نشوید . البته لزومی ندارد که افراد زیر کیس از تمامی جزییات مربوط به کیس ارائه شده توسط سرکیس مطلع باشند . مثلا" یک آقا بعنوان سر کیس می تواند ادعا کند که برای جلوگیری از ناراحتی فکری همسر خود او را در جریان بسیاری مسایل و فعالیتهای خود که منجر به بروز خطر شده است قرار نداده است ولی یک همسر نمی تواند از اظهار نظر در مورد مسایلی که منطقا" باید از آنها اطلاع می داشته است سر باز بزند . بعنوان نمونه اگر ادعا می کنید شب هنگام و در منزل توسط ماموران حکومتی دستگیر شده اید و همسر شما در منزل حضور داشته است , ایشان نیز در مورد جزییات این دستگیری همچون شما مورد سوال قرار خواهد گرفت .
14.ممکن است در روز مصاحبه اصلی دچار دلهره و اضطراب باشید که غیر معمول نیست ولی چنانچه اضطراب شما بحدی است که مانع از انجام یک مصاحبه خوب می شود ( مثلا" به این دلیل که دچار بیرون روی و تهوع مکرر شده اید ) می توانید از افسر پرونده ( وکیل ) خود در همان ابتدای مصاحبه و البته نه در انتهای آن تقاضا کنید تا بدلیل گفته شده مصاحبه شما بروز دیگری موکول شود . معمولا" با این درخواست موافقت میشود.
15.ضمن مصاحبه یک مترجم واسطه شما با افسر پرونده خواهد بود . وی نمی تواند سوالی بغیر از سوالات افسر پرونده از شما بپرسد یا در انتقال دقیق سخنان شما کوتاهی کند. البته ممکن است در برخی موارد یکی دو سوال اضافه بر سوال افسر پرونده و البته مرتبط با سوال پرسیده شده بمنظور روشن تر شدن جواب شما بپرسد که بلا اشکال است.چنانچه ضمن مصاحبه ( ترجیحا" در دقایق اولیه ) دریافتید که مترجم در اجرای شایسته وظایف ناتوان است ( مثلا" به این دلیل که بزبان فارسی تسلط ندارد و منظور شما را بخوبی انتقال نمی دهد ) می توانید با حالتی محترمانه این مساله را با افسر پرونده خود مطرح کنید و خواستار مترجم دیگری شوید . معمولا" با این تقاضا نیز مخالفت نمی شود ولی به دلیل کمبود تعداد مترجمین ممکن است مجبور باشید در تاریخ دیگری برای مصاحبه مراجعه کنید.
16.ضمن مصاحبه اصلی چنانچه به رفتن به دستشویی یا هواخوری نیاز دارید بدون خجالت خواسته خود را مطرح کنید. البته این به این معنی نیست که هر چند دقیقه یکبار تقاضای خروج از اتاق مصاحبه را کنید .
17.سعی کنید ضمن مصاحبه حتی الامکان به چشمان مصاحبه کننده نیز نگاه کنید . نگاه نکردن به چشمان طرف مقابل اگر چه در میان ایرانیان رایج است ولی می تواند نشانه ای از نداشتن اعتماد بنفس یا صداقت در گفتار تلقی شود . البته این به این معنی نیست که از ابتدا تا انتهای مصاحبه در چشمان مصاحبه کننده خیره شوید.
18. فقط زمانی به پاسخگویی بپردازید که مفهوم سوال را بخوبی درک کرده باشید . چنانچه در این مورد تردیدی دارید از مترجم بخواهید یک بار دیگر سوال را تکرار کند یا با توضیحاتی منظور خود از سوال را روشن تر بیان کند.متاسفانه بنا بر روال موجود در مصاحبه های UNHCR پس از پایان مصاحبه قادر به دیدن متن مصاحبه انجام شده و رفع نقایص گفتار خود نخواهید بود پس سعی کنید بروشنی و بدور از تناقض در گفتار به سوالات پاسخ دهید.
20.سعی کنید که پاسخهای شما بصورت منطقی قابل قبول باشد . برای نمونه اگر ادعا کنید بدلیل ارتباط نامشروع توسط ماموران وزارت اطلاعات دستگیر شده اید کیس خود را بسیار ضعیف ساخته اید . همچنین ماموران مبازره با مفاسد اجتماعی نیروی انتظامی منطقا" فعالین سیاسی را دستگیر نمی کنند .
21.در پایان مصاحبه اصلی افسر پرونده از شما خواهد خواست اگر مطلب مهمی در مورد کیس شما ناگفته باقی مانده است آن را اظهار کنید .چنانچه براستی تصور می کنید نکته مهمی در مورد کیس شما مطرح نشده یا در جواب به یک سوال پاسخی داده اید که ممکن است نظر شما را بخوبی منتقل نکرده باشد از این فرصت استفاده کنید . البته این مطالب باید مرتبط با کیسی باشد که ارائه کرده اید.بهتر است در پایان مصاحبه از افسر پرونده و مترجم تشکر کنید.
22.پس از پایان مصاحبه و خروج از دفتر UNHCR و قبل از هر گفتگویی با همراهان خود به محلی خلوت ( مثلا" یکی از کافی شاپ های خلوت اطراف ) بروید. چنانچه سایر اعضای خانواده با شما همراه بوده و جداگانه مصاحبه شده اند به هر یک کاغذی بدهید و از همگی بخواهید سعی کنند بر مصاحبه بر گزار شده تمرکز کنند و تمامی سوال و جوابها را با ذکر جزییات بر صفحه کاغذ بنویسند. در فضایی آرام این کار را انجام دهید . پس از آنکه احساس کردید تمام جزییات نوشته شده و مطلبی برای اضافه کردن وجود ندارد میتوانید با اعضای خانواده گفتگو و در مورد مصاحبه برگزار شده تبادل نظر کنید. این نوشته ها را در محل محفوظی نگاهداری کنید زیرا چنانچه قبل از اعلام نتیجه نهایی برای مصاحبه مجدد به دفتر UNHCR احضار شوید یا چنانچه موفق به کسب نتیجه قبولی و معرفی به مقامات سفارتخانه کشور سوم شوید برای احتراز از تناقض گویی به شما بسیار کمک خواهد کرد. همچنین به شما کمک خواهد کرد که تناقضات احتمالی در مصاحبه ( مثلا" بین حرفهای اعضای خانواده ) را یافته و برای آنها دلیل موجهی بیابید تا چنانچه بعدها در مورد علت تناقض میان گفتارهایتان مورد سوال واقع شدید دلایل منطقی ارائه کنید .
23.چنانچه مدارکی در اختیار دارید که موید ادعای شماست ولی بدلایلی در حین مصاحبه اصلی همراه نداشته اید آنها را برای افسر پرونده خود به نشانی دفتر UNHCR ارسال یا فکس کنید .همچنین چنانکه مطلب مهمی در رابطه با کیس شماست که در جریان مصاحبه به آن اشاره نکرده اید میتوانید با ارسال یک فکس یا ای-میل افسر پرونده خود را در جریان قرار دهید . ( البته با توجه به آنکه تعداد فکس های رسیده به دفاتر UNHCR معمولا" بسیار زیاد است توصیه من این است که هر فکسی که ارسال می کنید ارسال آن را از طریق ای-میل هم اطلاع دهید .)
24.ممکن است پس از انجام مصاحبه اصلی برای مصاحبه مجدد به شعب UNHCR احضار شوید . احضار شما برای مصاحبه مجدد با افسر پرونده در شعبه UNHCR نشانه ای است از آنکه کیس ارائه شده توسط شما از نظر کلی بی پایه و اساس نبوده است ولی قبل از اعلام نتیجه قبولی یا ردی شما ابهاماتی وجود دارد که باید رفع شود یا نیاز به پاسخگویی شما به سوالات جدیدی است . افسر پرونده شما معمولا" سعی خواهد کرد برخی سوالات غیر مهم را نیز برای رد گم کردن از شما بپرسد تا شما نتوانید حدس بزنید او دقیقا" بدنبال روشن شدن چه مساله ای است . این شما هستید که باید کاملا" هوشیار باشید و با زیرکی از تناقض گویی با گفتار قبلی خود یا بیان مساله ای که کیس شما را تضعیف کند پرهیز کنید .
25.چنانچه پس از اعلام نتیجه نهایی در سایت مشخص شد که قبول نشده اید و مایل نیز هستید که تقاضای رسیدگی به استیناف ( تجدید نظر ) پرونده خود را پیگیری کنید در اولین فرصت ممکن با سازمان خدمات مشاوره هلسینکی در استانبول تماس بگیرید و ضمن اعلام نتیجه ردی برای خود خواهان کمک انها شوید . ایشان به شما خواهند گفت که برای پیگیری تقاضای خود باید چه کنید و بسیار حرفه ای تر از خود شما مساله را پیگیری خواهند کرد .
26. متاسفانه سازمان مشاوره ای هلسینکی در حال حاضر بر خلاف گذشته قبل از اعلام نتیجه ردی مشاوره ای به پناهجویان ارائه نمی دهد. ظاهرا" این سازمان هنوز به افراد زیر سن قانونی که تنها به ترکیه امده باشند یا افرادی که هموسکسوال ( همجنس باز ) باشند قبل از مصاحبه اصلی هم مشاوره ارائه میدهد . برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با دفتر این سازمان در استانبول تماس بگیرید.
27.چنانچه پس از اعلام نتیجه نهایی در سایت مربوطه بعنوان قبول شناخته شوید ظرف مدت کوتاهی برای مصاحبه کشوری ( تعیین کشور سوم ) به دفتر UNHCR احضار خواهید شد .ضمن مصاحیه برگه ای مبنی بر این بعنوان پناهنده شناخته شده اید به شما داده میشود که باید در نگهداری آن کوشا باشید. ضمنا" برخی سوالات برای تخصیص مناسبترین کشور بر اساس شرایط به شما پرسیده خواهد شد . توجه داشته باشید که در نهایت نظر شما برای تعیین کشور سوم تعیین کننده نیست . بهتر است اگر مایلید به کشور خاصی بروید لحن شما خواهشی باشد . اگر برای UNHCR شرط بگذارید مثلا" اظهار کنید که فقط حاضرید به فلان کشور بروید یا اینکه مثلا" بهیچ وجه به فلان کشور نمی روید تعیین کشور سوم برای شما میتواند بسیار طولانی شود و در مواردی حتی چند سال بطول بیانجامد.
28. توصیه می کنم چنانچه نتیجه قبولی شما از سوی مقامات یک کشور سوم پذیرفته شد بلافاصله با استفاده از خود آموز یا اینتر نت مشغول فراگیری زبانی شوید که در کشور مقصد زبان رسمی یا زبان غالب است . عدم آشنایی با زبان رسمی کشوری که به آن وارد میشوید از بزرگترین مشکلات پناهندگان تازه وارد برای پیگیری حقوقشان است.
29.چنانچه در مدت اقامت خود در ترکیه یا هر کشور دیگری به عنوان پناهجو یا پناهنده دچار مشکل شدید بهترین منبع برای کسب اطلاعات پیرامون نحوه صحیح حل مسایل شما رجوع به مراکز معتبر است . مثلا" کلیه پناهندگانی که در مورد نحوه رسیدگی به پرونده خود در شعبه ICMC سوالی دارند بهتر است مستقیما" با این شعبه تماس تلفنی بر قرار کنند یا چنانچه پناهنده ای مایل به تزویج با یک تبعه ترکیه است و نمی داند که این مساله چه تاثیری یر رسیدگی به پرونده او خواهد داشت بهتر است برای مشاوره رایگان به مراکز کانون وکلا در شهر خود مراجعه کرده یا با مشاورین UNHCR تلفنی مشاوره کند. افراد عازم کشورهای پناهنده پذیر نیز بهتر است برای کسب هر نوع اطلاعات لازم به سایت های رسمی شهروندی و مهاجرت کشور مورد نظر رجوع کنند. کسب اطلاعات از این طریق بسیار مطمئن تر از مشاوره با افرادی است که ممکن است بدلیل ناآگاهی از قوانین داخلی ترکیه اطلاعات درستی در اختیار شخص قرار ندهند.
30. به هر شخصی اعتماد نکنید و هر آنچه که می شنوید را نیز باور نکنید . سعی کنید اطلاعات خود را حتی الامکان از منابع معتبر کسب کنید .توجه داشته باشید که طیف پناهجویان یکنواخت و همانند نیست . افرادی با فرهنگها , نگرشها و ارزشهای مختلف خود را بعنوان پناهجو معرفی کرده اند یا خواهند کرد. اطلاعاتی که برخی از این افراد به شما می دهند ممکن است با سوء نیت همراه باشد یا بدلیل ناآگاهی ایشان فاقد ارزش باشد . برای نمونه چندی قبل یکی از هموطنان با درج مطلبی در همین سایت ادعا کرد که می تواند داوطلبین اخذ پناهندگی را در مقابل اخذ مبلغ .... تومان به کشور .... وارد کند و زمانیکه یکی دیگر از هموطنان از ایشان سوال کرد شانس قبولی درخواست پناهندگی پس از ورود به این کشور چقدر است با اعتماد بنفس مثال زدنی فرمودند صد در صد !
حتما" قبل از هر اقدامی با افراد مطلع و دلسوز ترجیحا" از بستگان نزدیک و دوستان قابل اعتماد خود مشورت کنید. پیروز باشید و یزدان نگهبان.
تصمیم گرفتم برخی نکات را برای روشن شدن بیشتر ذهن هموطنان تهیه و برای سایت ارسال کنم . باشد که توجه به این نکات برای شما مفید واقع شود :
1. زندگی پناهجویی در یک کشور غریبه , توان بسیاری می طلبد . خانواده های بسیاری سلامت جسمی و روحی خود یا اعضای خانواده را در این راهگذار از دست داده و به نتیجه مورد نظر نیز دست نیافته اند. بهمین دلیل توصیه من این است که فقط در صورتیکه بدلیل رخداد مسایل واقعی خود یا اعضای خانواده خود را در معرض خطر می بینید , کشور را ترک کنید . بسیاری از هموطنان که تصور برخورد و استقبال گرم و دلپذیری را از سوی مراجع قبول در خواست پناهندگی دارند , ضمن مواجهه با رفتار خشک و عبوس و تا حدی تحقیر آمیز کارکنان این مراکز بسرعت دچار دلسردی میشوند.
2.بهنگام عزیمت به کشورهای خارجی جهت ثبت تقاضای پناهندگی خود , فرض را بر رخداد بدترین حالت ممکن بگذارید . برای نمونه چنانچه قصد عزیمت به ترکیه و ثبت تقاضای پناهندگی در شعبات UNHCR را دارید نباید بر دریافت کمک مالی از سازمانهای مربوطه در ترکیه یا امکان اشتغال خود حساب کنید . فرض عاقلانه این است که فرض شود به هیچ منبع تامین مالی در ترکیه بجز پس انداز خود و حمایتهای مالی خانواده دسترسی ندارید .
3. ضمن پیگیری پروسه پناهندگی خود باید شکیبایی کافی بخرج دهید . افراد بسیار اندکی را می شناسم که حتی با داشتن کیس های قوی و کسب نتیجه قبولی در مدتی کمتر از یکسال موفق به عزیمت به کشور سوم شده باشند . این مدت بصورت معمول از زمان ارائه کیس به دفتر UNHCR و پرواز به کشور سوم , کمتر از دو سال نیست.
4. چه بصورت قانونی و چه غیر قانونی وارد ترکیه شده اید , سعی کنید حتی الامکان پیش از معرفی خود به پلیس ترکیه خود را بنحوی به شعبات UNHCR در این کشور برسانید و تقاضای پناهندگی خود را ثبت کنید . مسوولین UNHCR تمایل زیادی برای جلوگیری از اخراج ( دیپورت ) افرادی دارند که تقاضای پناهندگی ایشان در شعبه UNHCR قبل از معرفی پناهجو به پلیس ثبت شده باشد .
5.بهنگام مراجعه به شعبات UNHCR در ترکیه بیش از حد لازم با سایر پناهجویان حرف نزنید . البته طبیعی است که مایل باشید از سایر پناهجویان اطلاعاتی کسب کنید ولی چنانچه جزییات کیس خود را برای افراد غیر قابل اعتماد بیان کنید میتواند بعد ها برای شما دردسر ساز باشد. حداقل ضرر آن این خواهد بود که جزییات کیس شما میتواند توسط پناهجوی دیگری که کیس خاصی نداشته و بدنبال ساختن کیس برای خود است توسط وی تقلید شود و این مساله بعد ها ادعای شما را تضعیف کند. بخصوص زمانیکه مدارک خاصی برای تایید گفتار خود در اختیار ندارید .
6. بهنگام مراجعه به دفاتر UNHCR لزوما" مدارکی دال بر صحت ادعای شما طلب نخواهد شد . هرچند ارائه این مدارک ضمن مصاحبه اصلی که بعد ها انجام خواهد شد میتواند مفید باشد . ولی همراه داشتن مدارک شناسایی و تعیین هویت نظیر گذرنامه یا شناسنامه بسیار مهم است . سعی کنید حتما" یک مدرک شناسایی معتبر بهمراه داشته باشید .چنانچه به هر دلیل گذرنامه فعلی خود را در اختیار ندارید سعی کنید علاوه بر اصل مدارک شناسایی معتبر دیگر , فتوکپی گذرنامه فعلی خود را نیز همراه داشته باشید.
7. قبل از پیش مصاحبه به شما برگه ای داده خواهد شد تا خلاصه کیس خود را در آن بنویسید . در موقع نوشتن خلاصه کیس از بیان جزییات خودداری کنید زیرا احتمال آنکه در آینده مطالبی بیان کنید که در تناقض با آنچه در برگه مذکور نوشته اید , باشد , افزایش می یابد . برای نمونه اگر ادعا می کنید که بدلیل شرکت در تظاهرات های خیابانی ضد دولتی تحت تعقیب قرار دارید و به همین دلیل مجبور به ترک ایران شده اید به نوشتن همین مقدار اکتفا کنید و نیازی نیست که این مساله را با ذکر جزییات بیان کنید . برای نمونه ننویسید : من در تاریخ ..... بهمراه ..... در تظاهرات خیابانی در مسیر ..... شرکت داشتم زیرا از طرفداران ..... می باشم . چون به دلیل .... احساس کردم توسط ..... شناسایی شده و در معرض خطر قرار دارم به خانه ..... رفته و پنهان شدم و پس از ..... روز اختفا در ایران از طریق .... وارد ترکیه شدم.
البته لازم است مقامات UNHCR قانع شوند که شما در بیان اطلاعات مربوطه قصد همکاری دارید ولی جزییات کیس ضمن مصاحبه های بعدی از شما پرسیده خواهد شد.
8.در پیش مصاحبه از شما سوالاتی راجع به هویت و اعضای خانواده تان پرسیده خواهد شد . شما باید درگفتار خود صداقت داشته باشید وگرنه دچار دردسر می شوید. برای نمونه یکی از هموطنان که دارای ناپدری و بدلایلی از ایشان منزجر بود بهنگام پیش مصاحبه این مطلب را که مادرشان پس از مرگ پدر با مرد دیگری ازدواج کرده است , پنهان کرد و در مصاحبه های بعدی با تناقض گویی خود را دچار دردسر ساخت.
9 یکی از سوالاتی که در پیش مصاحبه از شما پرسیده خواهد شد این است که آیا جنسیت شخص مصاحبه کننده برای شما مهم است یا خیر . چنانچه بهر دلیل مایلید توسط آقایان یا بانوان مصاحبه شوید , این مطلب را مخفی نکنید .برای نمونه اگر بانویی هستید که مورد تجاوز و خشونت قرار گرفته و بهمین دلیل از ایران متواری شده اید و تمایل دارید مصاحبه کننده خانم باشد این مساله را در هنگام پیش مصاحبه اظهار کنید.
10.پس از پیش مصاحبه از شما خواسته خواهد شد تا یکی از شهرهایی که نام آنها به شما ارائه میشود را برای اقامت در ترکیه انتخاب کنید . توجه داشته باشید که تغییر این شهر در آینده بسیار دشوار خواهد بود . بهتر است قبل از پیش مصاحبه اطلاعاتی در مورد شهرهای مختلف ترکیه از نظر شرایط آب و هوایی و هزینه متوسط زندگی داشته باشید . می توانید از شخصی که با شما پیش مصاحبه می کند هم نظر خواهی کنید یا تقاضا کنید چند دقیقه به شما فرصت داده شود تا در این مورد با سایر پناهجویان در اتاق انتظار مشورت کنید . معمولا" بهتر است شهری را انتخاب کنید که در آنجا بستگان یا دوستان قابل اعتمادی دارید .
11.پس از ورود به شهر مربوطه باید برای ثبت نام به مقامات پلیس مراجعه کنید . چنانچه در شهر مذکور آشنایان مطمئنی ندارید در قبول پیشنهاد هموطنانی که شما را به منزل خود دعوت می کنند شتاب نکنید . در برخی موارد گزارشهایی در مورد سرقت پول این اشخاص تازه وارد توسط هموطنان ناجوانمرد گزارش شده است. بهتر است تا نخستین روزی که همه پناهجویان باید برای امضا به مقر پلیس در شهر مذکور مراجعه کنند در مهمانسرا ساکن شوید. سپس با مشورت با تعدادی از پناهجویان هموطن جویا شوید که چگونه می توانید بسرعت خانه مناسبی اجاره کنید .
12.تاریخ مصاحبه اصلی قبلا" به شما اطلاع داده شده است ولی از آنجا که این احتمال وجود دارد طی یک تماس تلفنی به شما اطلاع داده شود که باید در تاریخ زودتری برای مصاحبه اصلی به دفتر UNHCR مراجعه کنید , بهتر است بلافاصله پس از اجاره منزل برای خود و استقرار در آن بروی کیس خود کار کنید و نقاط ضعف احتمالی آن را بر طرف کنید .چنانچه متاهل هستید بهتر است در منزل و با حضور همسر خود مصاحبه هایی فرضی با تاکید بر سوالاتی که احتمال می دهید با توجه به کیس تان در مصاحبه اصلی مطرح شود ترتیب دهید.
13.در روز مصاحبه اصلی شما و همسرتان ( در صورتی که متاهل هستید ) جداگانه مصاحبه خواهید شد . باید قبلا" مصاحبه فرضی را بخوبی تمرین کرده باشید تا دچار تناقض گویی نشوید . البته لزومی ندارد که افراد زیر کیس از تمامی جزییات مربوط به کیس ارائه شده توسط سرکیس مطلع باشند . مثلا" یک آقا بعنوان سر کیس می تواند ادعا کند که برای جلوگیری از ناراحتی فکری همسر خود او را در جریان بسیاری مسایل و فعالیتهای خود که منجر به بروز خطر شده است قرار نداده است ولی یک همسر نمی تواند از اظهار نظر در مورد مسایلی که منطقا" باید از آنها اطلاع می داشته است سر باز بزند . بعنوان نمونه اگر ادعا می کنید شب هنگام و در منزل توسط ماموران حکومتی دستگیر شده اید و همسر شما در منزل حضور داشته است , ایشان نیز در مورد جزییات این دستگیری همچون شما مورد سوال قرار خواهد گرفت .
14.ممکن است در روز مصاحبه اصلی دچار دلهره و اضطراب باشید که غیر معمول نیست ولی چنانچه اضطراب شما بحدی است که مانع از انجام یک مصاحبه خوب می شود ( مثلا" به این دلیل که دچار بیرون روی و تهوع مکرر شده اید ) می توانید از افسر پرونده ( وکیل ) خود در همان ابتدای مصاحبه و البته نه در انتهای آن تقاضا کنید تا بدلیل گفته شده مصاحبه شما بروز دیگری موکول شود . معمولا" با این درخواست موافقت میشود.
15.ضمن مصاحبه یک مترجم واسطه شما با افسر پرونده خواهد بود . وی نمی تواند سوالی بغیر از سوالات افسر پرونده از شما بپرسد یا در انتقال دقیق سخنان شما کوتاهی کند. البته ممکن است در برخی موارد یکی دو سوال اضافه بر سوال افسر پرونده و البته مرتبط با سوال پرسیده شده بمنظور روشن تر شدن جواب شما بپرسد که بلا اشکال است.چنانچه ضمن مصاحبه ( ترجیحا" در دقایق اولیه ) دریافتید که مترجم در اجرای شایسته وظایف ناتوان است ( مثلا" به این دلیل که بزبان فارسی تسلط ندارد و منظور شما را بخوبی انتقال نمی دهد ) می توانید با حالتی محترمانه این مساله را با افسر پرونده خود مطرح کنید و خواستار مترجم دیگری شوید . معمولا" با این تقاضا نیز مخالفت نمی شود ولی به دلیل کمبود تعداد مترجمین ممکن است مجبور باشید در تاریخ دیگری برای مصاحبه مراجعه کنید.
16.ضمن مصاحبه اصلی چنانچه به رفتن به دستشویی یا هواخوری نیاز دارید بدون خجالت خواسته خود را مطرح کنید. البته این به این معنی نیست که هر چند دقیقه یکبار تقاضای خروج از اتاق مصاحبه را کنید .
17.سعی کنید ضمن مصاحبه حتی الامکان به چشمان مصاحبه کننده نیز نگاه کنید . نگاه نکردن به چشمان طرف مقابل اگر چه در میان ایرانیان رایج است ولی می تواند نشانه ای از نداشتن اعتماد بنفس یا صداقت در گفتار تلقی شود . البته این به این معنی نیست که از ابتدا تا انتهای مصاحبه در چشمان مصاحبه کننده خیره شوید.
18. فقط زمانی به پاسخگویی بپردازید که مفهوم سوال را بخوبی درک کرده باشید . چنانچه در این مورد تردیدی دارید از مترجم بخواهید یک بار دیگر سوال را تکرار کند یا با توضیحاتی منظور خود از سوال را روشن تر بیان کند.متاسفانه بنا بر روال موجود در مصاحبه های UNHCR پس از پایان مصاحبه قادر به دیدن متن مصاحبه انجام شده و رفع نقایص گفتار خود نخواهید بود پس سعی کنید بروشنی و بدور از تناقض در گفتار به سوالات پاسخ دهید.
20.سعی کنید که پاسخهای شما بصورت منطقی قابل قبول باشد . برای نمونه اگر ادعا کنید بدلیل ارتباط نامشروع توسط ماموران وزارت اطلاعات دستگیر شده اید کیس خود را بسیار ضعیف ساخته اید . همچنین ماموران مبازره با مفاسد اجتماعی نیروی انتظامی منطقا" فعالین سیاسی را دستگیر نمی کنند .
21.در پایان مصاحبه اصلی افسر پرونده از شما خواهد خواست اگر مطلب مهمی در مورد کیس شما ناگفته باقی مانده است آن را اظهار کنید .چنانچه براستی تصور می کنید نکته مهمی در مورد کیس شما مطرح نشده یا در جواب به یک سوال پاسخی داده اید که ممکن است نظر شما را بخوبی منتقل نکرده باشد از این فرصت استفاده کنید . البته این مطالب باید مرتبط با کیسی باشد که ارائه کرده اید.بهتر است در پایان مصاحبه از افسر پرونده و مترجم تشکر کنید.
22.پس از پایان مصاحبه و خروج از دفتر UNHCR و قبل از هر گفتگویی با همراهان خود به محلی خلوت ( مثلا" یکی از کافی شاپ های خلوت اطراف ) بروید. چنانچه سایر اعضای خانواده با شما همراه بوده و جداگانه مصاحبه شده اند به هر یک کاغذی بدهید و از همگی بخواهید سعی کنند بر مصاحبه بر گزار شده تمرکز کنند و تمامی سوال و جوابها را با ذکر جزییات بر صفحه کاغذ بنویسند. در فضایی آرام این کار را انجام دهید . پس از آنکه احساس کردید تمام جزییات نوشته شده و مطلبی برای اضافه کردن وجود ندارد میتوانید با اعضای خانواده گفتگو و در مورد مصاحبه برگزار شده تبادل نظر کنید. این نوشته ها را در محل محفوظی نگاهداری کنید زیرا چنانچه قبل از اعلام نتیجه نهایی برای مصاحبه مجدد به دفتر UNHCR احضار شوید یا چنانچه موفق به کسب نتیجه قبولی و معرفی به مقامات سفارتخانه کشور سوم شوید برای احتراز از تناقض گویی به شما بسیار کمک خواهد کرد. همچنین به شما کمک خواهد کرد که تناقضات احتمالی در مصاحبه ( مثلا" بین حرفهای اعضای خانواده ) را یافته و برای آنها دلیل موجهی بیابید تا چنانچه بعدها در مورد علت تناقض میان گفتارهایتان مورد سوال واقع شدید دلایل منطقی ارائه کنید .
23.چنانچه مدارکی در اختیار دارید که موید ادعای شماست ولی بدلایلی در حین مصاحبه اصلی همراه نداشته اید آنها را برای افسر پرونده خود به نشانی دفتر UNHCR ارسال یا فکس کنید .همچنین چنانکه مطلب مهمی در رابطه با کیس شماست که در جریان مصاحبه به آن اشاره نکرده اید میتوانید با ارسال یک فکس یا ای-میل افسر پرونده خود را در جریان قرار دهید . ( البته با توجه به آنکه تعداد فکس های رسیده به دفاتر UNHCR معمولا" بسیار زیاد است توصیه من این است که هر فکسی که ارسال می کنید ارسال آن را از طریق ای-میل هم اطلاع دهید .)
24.ممکن است پس از انجام مصاحبه اصلی برای مصاحبه مجدد به شعب UNHCR احضار شوید . احضار شما برای مصاحبه مجدد با افسر پرونده در شعبه UNHCR نشانه ای است از آنکه کیس ارائه شده توسط شما از نظر کلی بی پایه و اساس نبوده است ولی قبل از اعلام نتیجه قبولی یا ردی شما ابهاماتی وجود دارد که باید رفع شود یا نیاز به پاسخگویی شما به سوالات جدیدی است . افسر پرونده شما معمولا" سعی خواهد کرد برخی سوالات غیر مهم را نیز برای رد گم کردن از شما بپرسد تا شما نتوانید حدس بزنید او دقیقا" بدنبال روشن شدن چه مساله ای است . این شما هستید که باید کاملا" هوشیار باشید و با زیرکی از تناقض گویی با گفتار قبلی خود یا بیان مساله ای که کیس شما را تضعیف کند پرهیز کنید .
25.چنانچه پس از اعلام نتیجه نهایی در سایت مشخص شد که قبول نشده اید و مایل نیز هستید که تقاضای رسیدگی به استیناف ( تجدید نظر ) پرونده خود را پیگیری کنید در اولین فرصت ممکن با سازمان خدمات مشاوره هلسینکی در استانبول تماس بگیرید و ضمن اعلام نتیجه ردی برای خود خواهان کمک انها شوید . ایشان به شما خواهند گفت که برای پیگیری تقاضای خود باید چه کنید و بسیار حرفه ای تر از خود شما مساله را پیگیری خواهند کرد .
26. متاسفانه سازمان مشاوره ای هلسینکی در حال حاضر بر خلاف گذشته قبل از اعلام نتیجه ردی مشاوره ای به پناهجویان ارائه نمی دهد. ظاهرا" این سازمان هنوز به افراد زیر سن قانونی که تنها به ترکیه امده باشند یا افرادی که هموسکسوال ( همجنس باز ) باشند قبل از مصاحبه اصلی هم مشاوره ارائه میدهد . برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با دفتر این سازمان در استانبول تماس بگیرید.
27.چنانچه پس از اعلام نتیجه نهایی در سایت مربوطه بعنوان قبول شناخته شوید ظرف مدت کوتاهی برای مصاحبه کشوری ( تعیین کشور سوم ) به دفتر UNHCR احضار خواهید شد .ضمن مصاحیه برگه ای مبنی بر این بعنوان پناهنده شناخته شده اید به شما داده میشود که باید در نگهداری آن کوشا باشید. ضمنا" برخی سوالات برای تخصیص مناسبترین کشور بر اساس شرایط به شما پرسیده خواهد شد . توجه داشته باشید که در نهایت نظر شما برای تعیین کشور سوم تعیین کننده نیست . بهتر است اگر مایلید به کشور خاصی بروید لحن شما خواهشی باشد . اگر برای UNHCR شرط بگذارید مثلا" اظهار کنید که فقط حاضرید به فلان کشور بروید یا اینکه مثلا" بهیچ وجه به فلان کشور نمی روید تعیین کشور سوم برای شما میتواند بسیار طولانی شود و در مواردی حتی چند سال بطول بیانجامد.
28. توصیه می کنم چنانچه نتیجه قبولی شما از سوی مقامات یک کشور سوم پذیرفته شد بلافاصله با استفاده از خود آموز یا اینتر نت مشغول فراگیری زبانی شوید که در کشور مقصد زبان رسمی یا زبان غالب است . عدم آشنایی با زبان رسمی کشوری که به آن وارد میشوید از بزرگترین مشکلات پناهندگان تازه وارد برای پیگیری حقوقشان است.
29.چنانچه در مدت اقامت خود در ترکیه یا هر کشور دیگری به عنوان پناهجو یا پناهنده دچار مشکل شدید بهترین منبع برای کسب اطلاعات پیرامون نحوه صحیح حل مسایل شما رجوع به مراکز معتبر است . مثلا" کلیه پناهندگانی که در مورد نحوه رسیدگی به پرونده خود در شعبه ICMC سوالی دارند بهتر است مستقیما" با این شعبه تماس تلفنی بر قرار کنند یا چنانچه پناهنده ای مایل به تزویج با یک تبعه ترکیه است و نمی داند که این مساله چه تاثیری یر رسیدگی به پرونده او خواهد داشت بهتر است برای مشاوره رایگان به مراکز کانون وکلا در شهر خود مراجعه کرده یا با مشاورین UNHCR تلفنی مشاوره کند. افراد عازم کشورهای پناهنده پذیر نیز بهتر است برای کسب هر نوع اطلاعات لازم به سایت های رسمی شهروندی و مهاجرت کشور مورد نظر رجوع کنند. کسب اطلاعات از این طریق بسیار مطمئن تر از مشاوره با افرادی است که ممکن است بدلیل ناآگاهی از قوانین داخلی ترکیه اطلاعات درستی در اختیار شخص قرار ندهند.
30. به هر شخصی اعتماد نکنید و هر آنچه که می شنوید را نیز باور نکنید . سعی کنید اطلاعات خود را حتی الامکان از منابع معتبر کسب کنید .توجه داشته باشید که طیف پناهجویان یکنواخت و همانند نیست . افرادی با فرهنگها , نگرشها و ارزشهای مختلف خود را بعنوان پناهجو معرفی کرده اند یا خواهند کرد. اطلاعاتی که برخی از این افراد به شما می دهند ممکن است با سوء نیت همراه باشد یا بدلیل ناآگاهی ایشان فاقد ارزش باشد . برای نمونه چندی قبل یکی از هموطنان با درج مطلبی در همین سایت ادعا کرد که می تواند داوطلبین اخذ پناهندگی را در مقابل اخذ مبلغ .... تومان به کشور .... وارد کند و زمانیکه یکی دیگر از هموطنان از ایشان سوال کرد شانس قبولی درخواست پناهندگی پس از ورود به این کشور چقدر است با اعتماد بنفس مثال زدنی فرمودند صد در صد !
حتما" قبل از هر اقدامی با افراد مطلع و دلسوز ترجیحا" از بستگان نزدیک و دوستان قابل اعتماد خود مشورت کنید. پیروز باشید و یزدان نگهبان.
